De Serval
De Serval is de directe voorvader van de Savannah kat. In 1986 werd de eerste Savannah geboren uit de kruising van een Serval en een gewone huiskat, en sindsdien heeft deze hybride kat de aandacht getrokken van liefhebbers over de hele wereld. De foundation van de Savannah kat ligt dus bij de wilde Serval, die talloze kenmerken heeft doorgegeven aan zijn afstammeling.
De Serval zelf is een middelgrote kat die bekend staat om zijn opvallend lange poten en korte staart. Deze lange poten zijn niet alleen een esthetisch kenmerk, maar ze stellen de Serval in staat om moeiteloos door het hoge gras te bewegen, waar hij op muizen jaagt. Zijn uitstekende gehoor helpt hem om prooien te lokaliseren, en met zijn enorme springvermogen kan hij zelfs vogels uit de lucht vangen. Dit springvermogen is indrukwekkend en maakt de Serval tot een efficiënte en bekwame jager, perfect aangepast aan zijn omgeving.
De Serval heeft een vuilwitte onderzijde, die in combinatie met zijn vachtpatroon bijdraagt aan zijn camouflagemogelijkheden in de natuur. Zijn korte staart is opvallend door de afwisselende zwarte en geelbruine ringen, en de achterzijde van zijn oren is zwart met een duidelijke witte vlek in het midden, wat hem een uniek uiterlijk geeft.
Fysieke kenmerken
- Lichaamslengte: 67-100 cm, vrouwtjes zijn iets kleiner.
- Staartlengte: 24-35 cm.
- Hoogte: 54-62 cm.
- Gewicht: 10-18 kg ”mannetje” en 6-13 kg ”vrouwtje”
- Levensverwachting: 13-20 jaar in gevangenschap, in het wild valt dit lager uit.
Wetenswaardigheden over de Serval
- Het slagingspercentage bij de jacht van de serval is indrukwekkend en ligt rond de 48%, hoger dan bij andere katachtigen.
- Servals relatief gezien de langste poten van alle katachtigen hebben.
- Servals beschikken over een uiterst scherp gehoor, waarmee ze hun prooi in het hoge gras of onder de grond kunnen lokaliseren.
- Dankzij zijn lange poten kan de serval over hoog gras heen kijken, wat hem helpt bij het vinden van prooien.
- Servals kunnen tot wel 2 meter hoog springen en tot 4 meter ver springen.
- Gevangen vogels worden eerst kaalgeplukt voordat ze gegeten worden.
- Servals leven in gevangenschap vaak aanzienlijk langer dan in het wild.
Voortplanting
Hoewel er geen specifieke paartijd is, komen de meeste paringen van de serval voor in het voorjaar. Een vrouwtje dat bijna vruchtbaar is, zoekt een mannetje op en probeert hem enkele dagen te verleiden. Wanneer een servalpoes krols is, zal ze luide schreeuwen, met haar flanken wrijven en urine sproeien om haar beschikbaarheid aan te geven.
Na een draagtijd van 67 tot 77 dagen worden twee tot drie kittens geboren, met een gewicht van ongeveer 250 gram. Ze worden geboren in een veilige schuilplaats, vaak tussen hoog gras, in struikgewas of in een holte tussen rotsen. De kittens zijn blind en hulpeloos bij de geboorte, met kleine oren. De moeder verplaatst haar jongen regelmatig naar nieuwe schuilplaatsen. Na 11 dagen wegen de jongen al bijna twee keer zoveel als bij de geboorte.
- Draagtijd: 67-77 dagen
- Aantal jongen: 1-4 kittens
- Vlees eten: rond 4-5 weken
- Gespeend: ca. 6 maanden
- Onafhankelijk: 1 jaar (mannelijke jongen worden verjaagd, vrouwelijke jongen blijven langer in het territorium van de moeder)
- Geslachtsrijp: 2 jaar
Verspreiding en leefgebied
De Serval komt voornamelijk voor in de savannes en open graslanden van Afrika, maar ook in open bossen, langs bosranden, bergheidegebieden en rietvelden rondom moerassen. Hij geeft de voorkeur aan gebieden met hoog gras, waar hij zijn uitstekende jachtinstincten kan inzetten. Het verspreidingsgebied van de Serval strekt zich uit over het grootste deel van Afrika ten zuiden van de Sahara, met uitzondering van dichte regenwouden en zeer droge woestijnen. In Noordwest-Afrika is de Serval ook aanwezig, maar in dichtbevolkte gebieden, zoals het grootste deel van Zuid-Afrika, is de soort verdwenen.
Voedsel en jagen
De Serval heeft een gevarieerd dieet, bestaande uit kleine zoogdieren (tot de grootte van een haas), hagedissen, slangen, vogels, insecten, en soms zelfs vruchten, vissen en kikkers. Jonge antilopen worden ook af en toe bejaagd. Zijn favoriete prooi zijn muizen, die hij dankzij zijn scherpe gehoor gemakkelijk kan lokaliseren, zelfs als ze zich onder de grond of tussen het hoge gras bevinden. Door zijn lange poten kan de Serval boven het gras uitkijken, waardoor hij nog effectiever prooien kan spotten.
De jachtmethoden van de Serval variëren afhankelijk van de activiteit van de prooi. Wanneer dagactieve muizen, zoals de Arvicanthis, overvloedig aanwezig zijn, zal de Serval voornamelijk overdag jagen. Als de prooi vooral ‘s nachts actief is, zoals de Otomys en Dasymys muizen, dan zal de Serval zijn jachtstrategie aanpassen en ‘s nachts actief worden.
Wanneer hij een prooi heeft gelokaliseerd, bespringt hij het snel met een krachtige sprong. Ondergrondse dieren worden uitgegraven of met zijn lange voorpoten uit hun hol getrokken. De Serval is zelfs in staat om vogels in de lucht te grijpen met zijn sprong. Nadat de prooi gevangen is, plukt de Serval deze kaal, en grotere delen van de prooi worden vaak ondergronds opgeslagen voor later gebruik. Ook pluimvee wordt soms gegeten, wat helaas kan leiden tot schade voor pluimveehouders.
Leefwijze
De Serval is een solitaire dierensoort, wat betekent dat hij meestal alleen leeft. Hij heeft een klein territorium dat hij actief verdedigt tegen andere servals. Dit territorium kan variëren in grootte, maar heeft doorgaans een bereik van ongeveer 10 tot 30 km². Het omliggende gebied wordt echter vaak gedeeld met andere servals, afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel en ruimte.
Om zijn territorium af te bakenen, gebruikt de serval urine, die hij markeert op specifieke plekken om andere servals te waarschuwen. Bij ontmoetingen met soortgenoten vertonen servals een typisch gedrag: ze knikken hun kop op en neer en maken zichzelf groter door op hun tenen te gaan staan, met een gekromde rug. Dit gedrag heeft een intimiderend effect. Als de confrontatie escaleert, kan de serval agressief worden, waarbij hij grommende en blaffende geluiden maakt en met zijn scherpe klauwen uitvalt.
Wanneer de serval behoefte heeft aan rust of bescherming, zoekt hij vaak een schuilplaats in een ondergronds hol, een ruimte tussen rotsen of in dichte vegetatie. Deze plekken bieden zowel bescherming tegen roofdieren als een veilige slaapplaats.
De levensduur van een serval in het wild ligt meestal tussen de 13 en 20 jaar, hoewel dit sterk afhankelijk is van de omstandigheden in het leefgebied, zoals voedselbronnen, predatie en andere bedreigingen.
Het houden van een Serval
Het houden van een serval als huisdier is een grote verantwoordelijkheid en niet geschikt voor iedereen. Deze majestueuze katachtige, geliefd om zijn unieke uiterlijk, vraagt veel ruimte, speciale verzorging en kennis. Een serval is geen huisdier dat je zomaar in een appartement kunt houden; hij heeft ruimte, veiligheid en een zorgvuldig ontworpen omgeving nodig.
Ruimte en Verblijf
Een serval heeft een ruim en goed beveiligd verblijf nodig van minimaal 25 m², met een hoogte van minstens 2,5 meter. Het verblijf moet voorzien zijn van een sluis om ontsnapping te voorkomen. Gebruik stevige materialen zoals gaaspanelen of glas, want servals kunnen netten doorbijten. Verrijking is essentieel: bamboe struiken, ligplekken op meerdere niveaus en schuilplaatsen helpen de natuurlijke omgeving na te bootsen en zorgen voor mentale en fysieke stimulatie.
Gedrag en verandering in Gedrag
Hoewel servals als kitten speels en schattig zijn, verandert hun gedrag naarmate ze volwassen worden (rond 1 à 2 jaar). Ze worden zelfstandiger en kunnen territoriaal gedrag vertonen. Zowel mannetjes als vrouwtjes gaan vaak sproeien, wat binnenshuis een uitdaging vormt door de sterke geur. Het zijn solitaire dieren die zich soms terugtrekken en niet altijd de sociale interactie zoeken die mensen gewend zijn van huisdieren.
Voeding
Servals hebben een dieet nodig dat hun natuurlijke voedingsbehoeften weerspiegelt. Ze eten geen gewone kattenbrokjes, maar geschikte rauwe voeding zoals BARF (Biologically Appropriate Raw Food) of KVV (Kant-en-Klaar Vers Vlees). Prooidieren zoals muizen, ratten en eendagskuikens vormen een belangrijk onderdeel van hun dieet. Daarnaast is calcium essentieel voor hun gezondheid en kan dit worden aangevuld met supplementen zoals Carnizoo.
Ben jij geschikt als Serval-eigenaar?
Een serval is een indrukwekkend dier, maar geen alledaags huisdier. Voordat je overweegt een serval in huis te nemen, moet je jezelf afvragen:
- Kun je een veilige en ruime leefomgeving bieden?
- Heb je de kennis en toewijding die nodig zijn voor de specifieke zorg en voeding?
- Ben je voorbereid op het solitaire gedrag en de geur die het sproeien met zich meebrengt?
Het houden van een serval vereist geduld, kennis en een serieuze inzet. Alleen als je volledig bent voorbereid, kan deze prachtige katachtige een unieke metgezel zijn. Maak een bewuste keuze en zorg ervoor dat je voldoet aan de wettelijke eisen en de behoeften van het dier.
