Genetica bij Savannahs
Genetica is een ingewikkelde materie. Als fokker zijnde is het belangrijk om de basiskennis van kleur vererving bij katten te begrijpen. De basiskennis van hoe eigenschappen van katten overerven onontbeerlijk voor hen die met katten (willen gaan) fokken.
Wij als fokker vinden het daarom ook erg belangrijk om een stuk over genetica te schrijven op onze website.
De basis genetica
Het lichaam van een kat is opgebouwd uit cellen. Een cel bestaat uit een celkern waar DNA in zit en een cytoplasma waar organellen inzitten. Als wij naar iemand zijn karyotype kijken, kijken wij naar al zijn of haar chromosomen, hierin is al het DNA zichtbaar.
Een kat heeft 38 chromosomen, bij katten komen chromosomen altijd in paren voor dus 19 paren. Er bestaan verschillende chromosomenparen, die bevatten erfelijke eigenschappen zoals bouw, lengte, kleuren, patronen en karakter, maar ook erfelijke ziektes. Elk chromosoom heeft een stukje DNA, die weer uit genen bestaan.
In de chromosomen zit gen met harde en verdunde kleuren. Voor harde kleuren, zoals zwart, is het gen D (dominant) en is een verdunde kleur, zoals een lichte kleur bijvoorbeeld blauw d (recessief). Dominanten kleuren zullen dus in de meeste gevallen vaker zichtbaar zijn dan een recessieve kleur.
Bij dominante vererving van een eigenschap hoeft een individu maar van ouder het chromosoom voor deze eigenschap te vererven om de eigenschap te vertonen.
Bij recessieve vererving zal het individu van beide ouder een chromosoom van deze eigenschap moeten vererven om deze te gaan vertonen.
Een cel die van alle chromosomen heeft slechts één exemplaar, dit noemen we haploïd.
Wanneer u begint met een fok koppel, is de allereerste regel dat u leert hoe u een stamboom moet lezen. Dit is de basis voor je katten om te weten wat je kunt verwachten. Je moet enkele moeilijke woorden begrijpen wat belangrijk is in ons Savannah ras.
- homozygoot = 2 paar dezelfde genen, dat betekend dat dit een dominant gen is.
- heterozygoot = De genenparen zijn niet hetzelfde, dat betekend dat dit een recessief gen is.
- Inhibitor gen = Het zilver gen wat de kat witte haren geeft met gekleurde punten, dit is een dominant gen.
- Agouti = Het tabby gen wat het tabby en ticked patroon creëert, dit is een Dominant gen
- Non-Agouti = Een effen kleur op de kat, dit is een recessief gen. Verdunde kleuren komen voort uit de dominante effen kleuren. Het recessieve verdunde gen produceert lichtere kleuren.
Geslacht
Er bestaan twee geslachts chromosomen, een X-chromosoom en een Y-chromosoom. De combinatie van deze chromosomen bepaalt of een kat een poes of kater is.
Het geslacht is afhankelijk van wat voor chromosomen er door gegeven worden. Poezen hebben XX chromosomen en katers XY. Poezen kunnen alleen X doorgeven, de kater bepaald het geslacht door een X of Y door te geven.
Bij zoogdieren en dus ook katten geld altijd dat:
XY = Mannelijk XX = Vrouwelijk
Kleuren
Patroon
Zwarte neuzen bij Savannahs
Bij Savannah komen zwarte en roze neuzen voor, dit is een recessief gen. Recessief betekend dat ze drager zijn van dit gen, het kan dus tot uiting komen ook al hebben beide ouders geen zwarte neus maar dragen wel beide dit gen.
Een kitten zal altijd drager zijn van het zwarte neuzen gen als een van de ouders een zwarte neus heeft.
Kater | Poes | Kans |
---|---|---|
Zwarte neus | Zwarte neus | Je hebt kans op zwarte neus, de kittens zijn allemaal drager |
Zwarte neus | Roze neus (draagt het gen wel) | Je hebt kans op zwarte neus, de kittens zijn allemaal drager |
Zwarte neus | Roze neus (draagt het gen niet) | Alle kittens hebben roze neus, de kittens zijn allemaal drager |
Roze neus (draagt het gen niet) | Roze neus (draagt het gen niet) | Alle kittens hebben roze neus en dragen dit gen niet. |
Roze neus (draagt het gen niet) | Roze neus (draagt het gen wel) | Alle kittens hebben roze neus en er is 50% kans dat ze dit gen dragen |
Roze neus (draagt het gen wel) | Roze neus (draagt het gen wel) | Je hebt kans op zwarte neus, de kittens kunnen drager zijn |
Lockets bij Savannahs
Bij Savannah komen helaas lockets voor, dit is een fout in het rasstandaard. Een locket is een witte vlek ergens op de vacht van de Savannah. Dit kan zijn onder de kin, op de borst, tussen de achterpoten, onder de oksels en op de schouder. De meest voorkomende is onder de kin en tussen de achterpoten.
Een locket kan variëren qua grote, van een paar witte haren tot duidelijke witte vlekken. Er word gezegd dat een locket een dominant gen is. dit houd in dat er ergens op de ouderdieren 1 of meerdere witte haren aanwezig moeten zijn.
Maar in de praktijk lijkt dit toch anders te werken, soms word er toch een kitten geboren met een locket uit 2 ouderdieren die geen witte haren hebben, dit zullen we nog verder uit gaan zoeken.
Lockets zijn moeilijk eruit te fokken, omdat we toch in de praktijk hebben gezien dat het ook kan voortkomen dat er een kitten met een locket geboren word en beide ouders hebben geen zichtbare witte haren, maar bijvoorbeeld wel de voorouders.
Geschreven door CatVision & HorizonCats